W tej lekcji tak jak zapowiadałem oderwiemy się trochę od melodii ponieważ ciągła nauka jednostajnej rzeczy staje się nudna, a mi na tym nie zależy aby ten piękny instrument was nudził przeze mnie a dodatkowo zależy mi na tym aby miło czytało się to co pisze. Ta lekcja składać się będzie z 2 części, 1 cześć będzie o podstawowych akordach wymienię i opiszę kilka przy pomocy których można zagrać większość piosenek. Reszta akordów będzie umieszczona w części 2 która pojawi się w regularnym odstępie jak inne artykuły. Co to jest akord ? Choć odpowiadałem na to pytanie zagłębie się w ten temat troszkę bardziej. Z języka francuskiego „acco’rd” znaczy - zgoda, współbrzmienie przynajmniej trzech różnych dźwięków. Następnym pytaniem jakie należy zadać to, Skąd się bierze nazwa danego akordu ? Tu sprawa jest dość prosta i spróbuje to łatwo wytłumaczyć, nazwa danego akordu wywodzi się od tak zwanej „prymy” czyli łatwo mówiąc dźwięku na bazie którego ten akord jest zbudowany, tu na przykład Akordy C-Dur oraz C- Moll są zbudowane na prymie czytaj na bazie dźwięku ( C ). Często możecie się też spotkać z różnymi nazwami Akordu np. w jakaś piosenka jest strasznie popularna znaleźliście dwa zapisy akordów i w jednym z nich jest akord Cis a w drugim Des który zapis wybrać i który jest prawidłowy ? A tu okazuje się, że obydwa są prawidłowe bo to ten sam akord dzieje się tak ponieważ niektóre akordy mają dwie nazwy Np. Cis/Des udziwnienie to bierze się z tond, że niektóre dźwięki są podwójnie nazywane np. Cis/Des a skoro są bazą akordu to i taki akord może nazywać się podwójnie. Ciekawostką o której już wspominałem ale warto o niej przypomnieć jest to, że w Notacji amerykańskiej dźwięk ( h ) i akord H oznacz się literą ( b ) i B Typy akordów – Informacją numer jeden i to chyba najważniejszą jest fakt, że podstawą akordu zawsze jest Trójdźwięk. Wyróżniamy Trójdźwięki: Durowe, Molowe oraz Zmniejszone i Zwiększone. Drugą informacją może być dla nas sposób zapisu akordu można to robić na kilka sposobów np. Akord C- Dur, C-Moll, C-zm, C-zw możemy też akord C- dur zapisać jako dużą literę „ C „ natomiast akord C- moll jako małą literę „ c „. Trzecią informacją jest to, że do podstawy akordu czyli minimalnie trzech dźwięków możemy dodawać dodatkowe dźwięki w ten sposób powstanie np. akord z czterech, pięciu czy sześciu dźwięków. Jeśli chodzi o to jak ułożyć palce w przypadku danego akordu ułatwimy sobie życie, będziemy używać numeracji placów tak jak to było do tej lekcji z małym dodatkiem w postaci „łuku” takie oznaczenie łączące dwa kółeczka na rysunkach które są zamieszczone niżej oznacza, że palce kładziemy w poprzek gryfu. Rysunki zostały opisane cyferkami, więc układamy palce tak jak na obrazku pamiętając o numeracji i wszystko staje się łatwe – przynajmniej w czytaniu a dalsze czynności przyjdą same ponieważ są tylko kwestią ćwiczeń i czasu. Chciałbym wam tylko przypomnieć jeszcze raz bardzo ważną kwestię. Jeśli szukacie akordu Des to identycznie zbudowanym akordem jest Cis. Tak samo jest z akordami Es –Dis, Ges – Fis, As – Gis, Ais - B. PAMIĘTAJCIE O TYM. Jeszcze pozostaje kwestia uderzania w struny podczas złapanego akordu a więc tak dziś powiem tylko że uczyć się będziemy bić na 4/4 i na 3/4, więcej wam o nich opowiem w Części 2 tej lekcji. No ale żebyście mogli mi tu ćwiczyć to jeszcze takie proste ćwiczonko weźcie gitarę i przesuńcie kostkę powoli tak aby wybrzmiały wszystkie struny i powtarzajcie to tak długo aż będzie to czynność płynna i każdy dźwięk będzie tak samo intensywny, a gdy nauczycie się trzymać dany akord złączcie oby dwie czynności w jedną i powinno być idealnie. No i dochodzimy do końca tej lekcji czyli ćwiczeń praktycznych na pierwszy ogień pójdą chyba najbardziej podstawowe akordy czyli C – Dur d - Moll a – Moll i e – moll akordy te wykorzystamy w części 2 tej lekcji do nauki trzech piosenek przy okazji zrobimy bicia gitarowe. Więc tak jak mówiłem pamiętamy tylko o numeracji palców która jest taka sama jak do tej pory Pierwszy akord: C – Dur. Jak widzimy tak łapiemy, przy tym akordzie dodam mały opis jak to zrobić. A wiec palec 1 lewej ręki na strunę 2 na progu pierwszym, 2 palec na strunę 4 na drugim progu palec 3 na strunę 5 na trzecim progu Drugi akord: d- Moll. Trzeci akord a – Moll Czwarty akord e – mol Gdy nauczycie się chwytać te akordy spróbujcie przechodzić pomiędzy nimi na początku nie będzie to zbyt płynne i ładnie brzmiące ale z czasem i to nie długim zacznie brzmieć co raz lepiej proponuje wam abyście kolejno tak jak są wymienione te akordy spróbowali je zagrać razem czyli np. C-Dur, D – Moll, a – Moll, e – Moll w następnej Lekcji zaczniemy uczyć się dwóch piosenek myślę, że te ćwiczenia sprawią wam dużo radości i nie będziecie mieć mi za złe, że je wybrałem.

Treść artykułu Gdzie znaleźć akordy Jakie są akordy Jak zbudować triadę toniczną Jak wyglądają akordy w wersji cyfrowej Gdzie znaleźć akordyAkordy mogą składać się z dwóch, trzech, czterech lub więcej dźwięków. Najpopularniejsze są triady i siódme akordy składające się z czterech dźwięków. Aby wyobrazić sobie, jak wyglądają, wystarczy spojrzeć na nuty, na przykład na fortepian. Jeśli ta kolekcja nie jest dla początkujących, zobaczysz, że w wielu miejscach nuty nie są zapisywane w rzędzie, ale jedna pod drugą. To jest akord. Możesz znaleźć akordy, które są używane w danym kluczu w zbiorze skal, akordów i arpeggio, a także w tabeli sekwencji gitarowych lub wyznaczniku są akordyAkord składający się z dwóch dźwięków jest często nazywany interwałem. Nie jest to bardzo dokładna definicja, ponieważ interwał można przyjmować jednocześnie i kolejno. Połączenie trzech dźwięków nazywa się triadą. Triada toniczna jest głównym akordem każdego klawisza. Jest zbudowany na pierwszym etapie, czyli toniku. Z toniki powstaje nazwa gamy, tak że w tonacji A-dur i A-moll tonik będzie brzmiał „A”, w tonacji F-dur i F-moll - „F” itp. Każdy klawisz niekoniecznie ma nie tylko tonalną triadę, ale także akordy zbudowane na stopniach pomocniczych - czwartym i piątym, które są nazywane subdominantem (S) i dominującym (D). Sekwencja T - S - D - T jest nazywana kwadratem przez muzyków amatorów. Zwykle do tej sekwencji, która jest zbudowana na piątym kroku - dominujący akord, dodaje się czterogłosowe. W utworach muzycznych stosuje się również tak zwane akordy zredukowane. W tonacji naturalnej taki akord zbudowany jest na siódmym stopniu, w tonacji mniejszej i harmonicznej - na drugim i siódmym. W utworach muzycznych można także znaleźć akordy, które nie są częścią sekwencji harmonicznej charakterystycznej dla danego klawisza. Takie harmonie są czasem nazywane kombinacjami losowymi.. Jak zbudować triadę tonicznąTriada toniczna zbudowana jest na pierwszym stopniu. Składa się z dwóch trzecich - dużej i małej. W triadzie głównej główna trzecia znajduje się poniżej, mniejsza - powyżej, mniejsza - odwrotnie. Duża trzecia składa się z dwóch tonów, mała - półtora. Zbuduj główną triadę, na przykład, z dźwięku „re”. Trzeci krok znajduje się w odległości dwóch tonów w górę, czyli będzie „f-ostry”. Z tego dźwięku policz półtora tonu. Dostaniesz dźwięk la. Nagraj akord w notatniku. Dźwięki „re”, „f-sharp” i „la” powinny znajdować się ściśle jeden pod drugim. Triada d-moll będzie wyróżniała się na trzecim etapie - zamiast „f-ostre” wystarczy napisać w niej „f”.Jak wyglądają akordy w wersji cyfrowejW literaturze muzycznej na fortepian lub akordeon akordy są zwykle rejestrowane w całości, podobnie jak w kolekcjach gitar klasycznych. Jeśli chodzi o kolekcje piosenek, zwykle stosuje się tam inny rodzaj nagrywania akordów - cyfrowy. Nad linią muzyczną głosu lub nad tekstem widnieje oznaczenie rosyjskie lub łacińskie. W wersji rosyjskiej jest to „La” lub „La”, „Re7”, „E-flat” itp. W starych kolekcjach zwyczajowo zapisywano nazwy głównych akordów wielką literą, drobne - małymi literami, ale teraz ta zasada nie zawsze jest przestrzegana. Rosyjskie oznaczenia znajdują się w literaturze współczesnej znacznie rzadziej niż łacina. W światowej literaturze muzycznej przyjęty jest następujący zapis dźwięków: A - la, B - si, C - do, D - re, E - mi, F - fa, G - sól. W starej rosyjskiej literaturze muzycznej litera B czasami oznaczała mieszkanie B, a dla czystych liter oznaczono H.

Każdy z trójdźwięków jest akordem, czyli figurą harmoniczną trzech dźwięków, w zależności od ich ilości przyjmować będą one różne nazwy, np. czterodźwięk, pięciodźwięk itd. Polecenie 2 Wysłuchaj nagrań dźwiękowych prezentujących trójdźwięki molowe i durowe. Zastanów się nad różnicami między nimi. Zapisz

Również odwrotnie, jeśli znasz akord durowy, stworzysz akord molowy, po prostu obniżając środkowy składnik o pół tonu.. Spróbuj na swoim pianinie. Postaraj się zrobić każdy możliwy akord molowy, wszystkie dwanaście. W symbolach akordów wielka litera, a następnie mała litera „m” oznacza akord molowy. Na przykład akord a

O akordach można rozmawiać w nieskończoność. Dzisiaj skupimy się na 3 podstawowych rodzajach, które są niezbędne do tego, aby zacząć w ogóle przygodę z grą akordami. Do dzieła! CZYM JEST AKORD? Akord to nic innego jak współbrzmienie kilku dźwięków (musi być ich co najmniej 3) o innej wysokości i nazwie. Akordy możemy podzielić na dwie podstawowe grupy: Akordy durowe – oznaczane dużą literą, np: C- dur; G- durAkordy molowe – oznaczone małą literą, np: a- moll; e- moll Nazwa każdego akordu pochodzi od najniższego dźwięku akordu. W przykładzie poniżej najniższym dźwiękiem jest dźwięk C, więc cały akord nazywa się akordem C-dur. AKORD C- DUR JAK OZNACZONE SĄ AKORDY W NUTACH I JAK JE ROZRÓŻNIĆ? Uwaga! W tej lekcji korzystamy z oznaczeń anglojęzycznych, które najczęściej pojawiają się w zapisie nutowym. Każdy z rodzajów akordu ma swoje własne oznaczenie oraz charakterystyczne brzmienie. Pytanie brzmi jak je rozróżnić? Zacznijmy od akordu durowego: AKORD DUROWY Akord durowy- często nazywany jest wesołym. Jeśli go posłuchasz ( usłyszysz różnicę, a przede wszystkim usłyszysz ją, gdy porównasz brzmienie akordu durowego względem molowego. Akordy durowe zapisane są za pomocą wielkich liter, dokładnie tak jak w zapisie poniżej np. „G” – oznacza, że jest to akord G- dur, „C” – oznacza, że jest to akord C-dur. Jeżeli powyżej pięciolinii widzisz wielką literę, oznacza to, że jest to akord durowy. ZASADA 4/3- CZYLI JAK ZBUDOWAĆ AKORD DUROWY? Ta zasada pozwala na stworzenie DOWOLNEGO akordu durowego. Zobaczmy więc na przykładzie akordu C-dur (C), jak budujemy akord durowy. Akord zaczynamy budować od dźwięku C. Dlaczego? Ponieważ nazwa akordu C-dur (C) wskazuje nam właśnie pierwszy dźwięk tego akordu. Żeby znaleźć kolejne dźwięki akordu durowego, użyjemy zasady 4/3. Wskazówki znajdziesz poniżej: Znajdź pierwszy dźwięk akordu, który chcesz zbudować. – w tym przypadku będzie to C Przejdź 4 klawisze w prawo (uwzględniając białe i czarne klawisze) – będzie to dźwięk E Następnie przejdź 3 klawisze w prawo (uwzględniając białe i czarne klawisze) – będzie to dźwięk G AKORD MOLOWY Akord molowy – zwany smutnym ( brzmi dość ponuro. W nutach występuje on w postaci wielkiej litery z przypisaną małą literką „m”. Dokładnie w ten sposób „Am”. Oznacza to, że jest to akord a-moll. Jeżeli korzystasz z polskiego opracowania nut, wtedy każdy z akordów molowych będzie zapisany w postaci małej litery. Akord f-moll będzie zapisany w ten sposób „f” ZASADA 3/4 – CZYLI JAK ZBUDOWAĆ AKORD MOLOWY? Ta zasada pozwala stworzyć DOWOLNY akord molowy. Sprawdźmy tym razem na przykładzie akordu a-moll (Am), jak budujemy akord molowy. Akord zaczynamy budować od dźwięku A, ponieważ nazwa akordu a- moll (Am) właśnie na to nam wskazuje. Żeby znaleźć kolejne dźwięki akordu molowego, użyjemy tym razem zasady 3/4 (odwrotnie do akordu durowego). Wskazówki znajdziesz poniżej: Znajdź pierwszy dźwięk akordu, który chcesz zbudować – w tym przypadku będzie to A Przejdź 3 klawisze w prawo (uwzględniając białe i czarne klawisze) – będzie to dźwięk C Następnie przejdź 4 klawisze w prawo (uwzględniając białe i czarne klawisze) – będzie to dźwięk E AKORD SEPTYMOWY Ten akord jest trochę inny, a wyróżnia go głównie to, że składa się z 4 dźwięków. Tworzymy go poprzez dodanie czwartego dźwięku do akordu durowego lub molowego. Dźwięk ten nazywany jest (z łac.) „septymą” i oznaczamy go cyfrą 7. Budujemy go w następujący sposób: Akord D-Dur Septymowy (D7) Akord D-dur budujemy zgodnie z zasadą 4/3 ( D-FIS-A)Następnie szukamy czwartego dźwięku akordu septymowego, aby go znaleźć, należy przejść 3 klawisze (uwzględniając białe i czarne klawisze) w prawo – dźwięk COtrzymujemy akord D-dur septymowy (D7), zbudowany z dźwięków D-FIS-A-C *Tak samo postępujemy w przypadku akordu molowego septymowego (należy pamiętać, aby użyć odpowiedniej zasady 3/4), następnie znaleźć dźwięk czwarty, według powyższych wskazówek. CO JEŚLI CHCĘ WIĘCEJ? Jeśli chcesz wejść jeszcze głębiej w tematy dotyczące tajników harmonii, gry akordami, tworzenia akompaniamentu i prostych, lecz pięknych improwizacji na pianinie, to koniecznie zobacz nasz najnowszy Kompleksowy Kurs Gry Akordami I Tworzenia Akompaniamentu Na Pianinie i zapisz się na listę oczekujących na kurs! Więcej informacji na stronie kursu (Wystarczy kliknąć w zdjęcie poniżej) Ten post ma 19 komentarzy Pingback: Jak Podkładać AKORDY Pod Melodię? - Szkoła Pianina Antonina 16 lut 2020 Odpowiedz Bardzo fajna lekcja o akordach. Wszystko ładnie wyjaśnione, wystarczy przeczytać i od razu można grać! 😍 Marek Zacharewicz 16 lut 2020 Odpowiedz Małgorzata 19 lut 2020 Odpowiedz Super lekcja. Wreszcie rozumiem. Marek Zacharewicz 19 lut 2020 Odpowiedz Super! Cieszymy się, że lekcja pomogła <3 Pingback: Akordy w PRZEWROTACH - Jak grać na pianinie! - Szkoła Pianina Pingback: 5 Najlepszych ćwiczeń do nauki gry na pianinie dla POCZĄTKUJĄCYCH! - Szkoła Pianina Pingback: Jak Akompaniować Na Pianinie do linii melodycznej na przykładzie "Canon in D" - akompaniament + nuty - Szkoła Pianina Tomek 30 paź 2020 Odpowiedz Świetna robota. W końcu załapałem o co chodzi z akordami. Ucze sie tworzyć w FL Studio. Bardzo pomocne materiały. Pozdrawiam. Marek Zacharewicz 5 lis 2020 Odpowiedz Mimi 5 lis 2020 Odpowiedz A ja mam takie pytanie 😀 czy da się zagrać akord septymowy z akordem w przewrocie? Zastanawiam się jak to się wtedy dodaje :p o ile się da, bo nawet nie wiem 😀 próbuję teraz na klawiszach ale wychodzi masło maślane. Niemniej, fajna zabawa 😉 Marek Zacharewicz 5 lis 2020 Odpowiedz Hej, można robić przewroty akordów septymowych. Mamy lekcje, jak robić przewroty akordów, tutaj możesz ją zobaczyć: ale akurat tam jest mowa o akordach durowych i molowych. Natomiast z akordami septymowymi jest dokładnie taka sama zasada, tylko że jest jeden dodatkowy przewrót, bo akord septymowy to czterodźwięk, a nie trójdźwięk 🙂 marian 16 lis 2020 Odpowiedz Przechodząc na emeryturę zacząłem swoją przygodę z muzyką. Często zaglądam do tabeli akordów a tu … niespodzianka! Sam mogę je tworzyć! Wielkie dzięki. Pozdrawiam serdecznie. Marek Zacharewicz 16 lis 2020 Odpowiedz To o wiele lepsza droga 🙂 Dzięki temu, że zrozumiesz jak budować akordy, będziesz o wiele bardziej samodzielny! Rafal Brzoska 30 lis 2020 Odpowiedz Musze przyznać że ten artykuł rozwalił mi mózg 😀 to taki brakujący klocek w układance którą już troche znam 🙂 Najlepszy tekst o akordach jaki czytałem (najbardziej przystepny i zrozumiały). Oby takl dalej ! Marek Zacharewicz 1 gru 2020 Odpowiedz Adam 14 sty 2021 Odpowiedz Czy można zrealizować odcinek z zasadami budowania akordów z tzw. Linią basową chyba tak to się określa. Jestem amatorem bez przygotowania muzycznego mogłem coś pokręcić. Chodzi mi o akordy oddzielone „/”. Są często stosowane w zapisach nutowych. Pozdrawiam Marek Zacharewicz 14 sty 2021 Odpowiedz Robert Wróbel 20 paź 2021 Odpowiedz Dziękuję bardzo za lekcję wszystko logicznie, po kolei, powoli, zrozumiale, ciekawie a najważniejsze, że zachęcająco !!!!!! Czy uważacie, że 48 letni młody duchem fan jazzu ma jeszcze szansę, żeby nauczyć się troszkę pograć dla osiągniecioa własnej radości? Pozdrawiam i dziekuję Dodaj komentarz

Rozwiąż krzyżówkę. 1.Nazwa I stopnia gamy. 2.Akord zbudowany z trzech dźwięków ułożonych tercjami. 3.Nazwa V stopnia gamy. 4. Nazwa interwału określającą odległość trzech stopni między dźwiękami 5.Nazwa IV stopnia gamy. 6.Na przykład C-dur, a-moll

Na pewnym etapie nauki harmonii uczącemu się przychodzi zmierzyć się z tematem akordów pobocznych. Bywa, niestety, że ogrom materiału boleśnie przytłacza i skutecznie paraliżuje. Okazuje się bowiem, że ilość akordów możliwych do zbudowania w danej tonacji gwałtownie wzrasta: z trzech do siedemnastu. Co więcej, zasady ich użycia zdają się przeczyć dotychczasowej praktyce… Jak zatem uporać się z tak rozbudowanym działem? Czy jest to w ogóle możliwe? Sprawdźmy! wprowadzenie Akordy dzielimy na główne i poboczne. Główne to inaczej triada harmoniczna: akordy I, IV i V st. – w zupełności wystarczają one do zharmonizowania melodii, bo zawierają wszystkie dźwięki gamy. T stanowi centrum tonalne i łagodzi napięcia (kończy melodię). S i D to dwie dominanty, leżące w identycznej odległości od T: S – pięć stopni niżej (subdominanta), D – pięć stopni wyżej. triada harmoniczna S i D to najdalej oddalone od centrum tonalnego ‘bieguny’, wprowadzające maksymalne napięcie między nimi a toniką, choć każde na inny sposób: S oddala od T (powoduje rozwój melodii), D pcha w stronę T (zmierza do zakończenia częściowego lub całkowitego). Pobocznymi nazywamy akordy II, III, VI i VII stopnia. Nie określają one aż tak wyraźnie danej tonacji jak triada harmoniczna; są jakby mniej „samodzielne”. Wprowadzają jednak całą paletę barw i odcieni harmonicznych, jaka do tej pory pozostawała dla nas nieosiągalna: są więc istotne z artystycznego (brzmieniowego) punktu widzenia. Oznaczając je, odnosimy się nie tylko do stopnia, na którym są zbudowane, ale także do funkcji głównej, z którą mają wspólne dźwięki, i od której zapożyczają swoją rolę (funkcję). Im więcej dźwięków wspólnych między nimi, tym ściślejszy związek akordu pobocznego z głównym. od czego zacząć? Aby zrozumieć istotę akordów pobocznych, musimy wyjść od budowy gamy durowej i molowej. Zaczniemy od gamy durowej w odmianie naturalnej. W systemie dur/moll trójdźwięki budujemy tercjami, w oparciu o dźwięki gamowłaściwe. W konsekwencji otrzymujemy następujące akordy: akordy poboczne w gamie C-dur (odm. naturalna) Tak zbudowane akordy trzeba odpowiednio nazwać: musimy uwzględnić nie tylko stopień, ale również pokrewieństwo z funkcją główną. Pokrewieństwo wyraża się w dźwiękach wspólnych – im jest ich więcej, tym silniejszy związek między akordami. Krótka analiza wskaże, że podstawowe pokrewieństwo między akordami głównymi i pobocznymi jest takie same, jak między równoległymi gamami, określanymi przez identyczne znaki przykluczowe, np. C/a, F/d, G/e. Akordy poboczne leżą więc o 3> niżej od pokrewnej funkcji głównej: C i a, F i d, G i e: pokrewieństwo między akordami uwaga BARDZO ważna Nazewnictwo funkcji głównych nie przedstawia żadnych trudności i jest „intuicyjne”: określenie funkcji głównej odpowiada trybowi akordu triady, np. moll-tonika to akord molowy, D jest trybu durowego itp. Jednak w przypadku akordów pobocznych ich nazwa nie odzwierciedla trybu trójdźwięku: akordy te przejmują swą nazwę od funkcji głównej, z którą mają najwięcej dźwięków wspólnych. nazewnictwo akordów pobocznych “podwójni agenci” Za sprawą dźwięków wspólnych, niektóre akordy – III i VI stopnia – mogą pełnić po dwie różne funkcje… I wolno im! trójdźwięk III i VI stopnia Skąd zatem wiadomo, jak je oznaczyć? Istnieją pewne przesłanki, pomagające w rozstrzygnięciu, na którą z dwu możliwych funkcji trzeba by się zdecydować (do tematu powrócimy jeszcze kiedyś). Zawsze jednak najbezpieczniej wskazać T, gdyż akord ten może wystąpić po każdej z funkcji. Pamiętamy, że połączenie D – S jest niemożliwe. Na tej samej zasadzie odpada więc zestawienie D – SII i D – SVI, ale możemy połączyć D – TVI . Nie da rady również usprawiedliwić następstwa DIII – S, DIII – SII, DIII – SVI; można jednak zestawić TIII – S oraz TIII – SVI . uciekinier – trójdźwięk VII st. Z dotychczasowych rozważań wymknął się nam akord zbudowany na VII stopniu gamy. Nie szukamy dla niego związku z funkcją triady leżącą o 3> wyżej, bo okaże się, że jest to również stopień poboczny. Akordem głównym, z którym trójdźwięk VII stopnia ma najwięcej dźwięków wspólnych to D; akord ten więc nazwiemy DVII. trójdźwięk VII stopnia Równie dobrze możemy go oznaczyć jako D7 1 (bez prymy): trójdźwięk VII stopnia akordowy układ sił Nasze rozważania rozpoczęły się od przedstawienia schematu akordowego, regulującego napięcia harmoniczne. S – T – D to ten właśnie układ sił: centrum tonalne i dwa skrajne bieguny, symetrycznie oddalone od owego centrum o kwintę czystą. Każda z funkcji triady harmonicznej ma po dwa ‘zamienniki’ – akordy poboczne, leżące tercję poniżej i powyżej niej samej: funkcje główne i poboczne podsumowanie, cz. I W gamie C-dur (w odmianie naturalnej) możemy zbudować następujące akordy: funkcje główne i poboczne Akord II stopnia to forma S, trójdźwięk VII stopnia to pochodna D; akordy budowane na III i VI st. mogą pełnić po dwie funkcje. Zanim przejdziemy dalej – do odmian gamy durowej – ważne jest ugruntowanie tych kilku „oczywistych oczywistości”. Kto chce uniknąć problemów ze zrozumieniem tematu akordów pobocznych, musi pewnie poruszać się po dotychczasowych zagadnieniach. Czas więc na powtórzenie i utrwalenie przedstawionych faktów. część II Do tej pory koncentrowaliśmy naszą uwagę na akordach pobocznych, możliwych do zbudowania w tonacjach durowych, w odmianie naturalnej. Jeżeli dotychczasowe wywody są zrozumiałe, możemy z pożytkiem przejść do omówienia odmian majoru. Na dobrą sprawę, niewiele się zmienia: wszystko tutaj działa podług tej samej zasady… Odmiany gam powstają przez alterację odpowiednich stopni, a ich skutkiem jest zmiana trybu (niektórych) funkcji głównych. Ma to przełożenie na budowę i ilość akordów pobocznych. major harmoniczny Obniżenie VI stopnia w dur daje odmianę harmoniczną: major w odmianie harmonicznej Stopień VI jest tercją °S i zmienia budowę akordów pochodzących od °S, czyli zbudowanych na II i VI stopniu: trójdźwięki poboczne w majorze harmonicznym Oznaczając je, trzeba pamiętać, że nazwa funkcji nie pokrywa się z trybem akordu: będziemy je zawsze nazywać °S[x], bo pochodzą od °S: formy subdominantowe W odmianie harmonicznej stopień VI został obniżony. Ma to wpływ na nazwę akordów pobocznych budowanych od tego stopnia. Określając ich funkcję toniczną, zaznaczamy obniżenie stopnia albo dodając skrót „obn.” albo strzałkę skierowaną w dół (VI↓). Określenie °S już zakłada, że korzystamy z VI stopnia obniżonego (tercja tegoż akordu): akordy VI stopnia w majorze harmonicznym Akordy, które zbudowaliśmy na II i VI stopniu były molowe (w odmianie naturalnej) lub zmniejszone/zwiększone (w majorze harmonicznym). Praktyka harmoniczna często modyfikuje te ostatnie, tworząc z nich akordy durowe. Dokonuje się to przez „sztuczną ingerencję” w ich składniki – wprowadzając dźwięki obce gamie C-dur (des i es): akordy II i VI stopnia Cyfra „5” znajdująca się nad symbolem °SVI oznacza akord „z kwintą czystą”. major w odmianie ‘miękkiej’ Obniżając VII st. gamy durowej pozbawiamy ją dźwięku prowadzącego i otrzymujemy tzw. odmianę ‘miękką’. Jest to niezwykle interesująca odmiana: zawiera °D (do tej pory krążyła plotka, że taka funkcja nie istnieje 🙂 ) stopnie VI, VII i VIII oddziela identyczna odległość – cały ton = w tej odmianie nie ma dźwięku prowadzącego, co w konsekwencji: pozwala nam połączyć °D – °S (!) major w odmianie ‘miękkiej’ geneza nazwy Być może nieraz pojawiła się myśl: „ale dlaczego ta konkretna odmiana ma taką nazwę?” Wszak już samo wzięcie w cudzysłów określenia ‘miękka’ sugeruje, że może to być nazwa zastosowana z braku lepszego określenia. Otóż określenie “miękka” jest dosłownym tłumaczeniem łacińskiego mollis, którym przecież określamy gamy minorowe. Przyjęto kiedyś, że brzmienie gamy durowej (durus) jest ‘twarde’ i ‘szorstkie’ w porównaniu do ‘miękkiego’ i ‘łagodnego’ brzmienia gamy molowej (mollis). Nazwa “major w odmianie miękkiej” sugeruje jeszcze jedną istotną cechę naszego systemu dur/moll. Wprowadzając kolejne zmiany do gamy durowej – czyli obniżając najpierw VI, a następnie Vi i VII stopień – upodabniamy ją do gamy molowej. Godne uwagi jest, że w odmianie “miękkiej” jedynie T jest akordem głównym o trybie durowym. Analogicznie, podwyższając VII, a następnie VII i VI stopień w gamie molowej, nadajemy jej cech gamy przeciwnego trybu: przenikanie się dur i moll trójdźwięki poboczne w majorze ‘miękkim’ Obniżenie VII stopnia wpływa na wszystkie formy D, czyli budowę akordów III i VII stopnia: major ‘miękki’ Akord III stopnia, chociaż ma dwa dźwięki wspólne z T, oznaczamy wyłącznie jako °DIII, bo próba przypisania mu funkcji T stwarza mnóstwo problemów (TIII to e-g-h) formy dominantowe Również tutaj, wprowadzając dźwięki spoza gamy C-dur, „koryguje się” zmniejszony trójdźwięk III stopnia, czyniąc zeń akord durowy, a zmniejszony akord VII stopnia (w odmianie naturalnej i harmonicznej) staje się akordem molowym: trójdźwięki III i VII stopnia podsumowanie cz. II Oto wszystkie akordy, jakie możemy zbudować w gamie C-dur (we wszystkich odmianach): wszystkie trójdźwięki główne i poboczne w majorze Sporo tych informacji, a to jeszcze nie koniec przygody ze światem trójdźwięków pobocznych. Zanim wkroczymy do krainy minoru, upewnij się, że masz ugruntowane dotychczasowe wiadomości, i że sprawnie poruszasz się po tych zagadnieniach. Jeśli wszystko gra, to już niebawem pójdziemy nieco dalej… część III Skalę minorową (moll) zwykło się uważać za całkowite przeciwieństwo skali durowej. Jest to ogromne uproszczenie tematu i nie stanowi całkowitej prawdy. Z poprzedniego odcinka naszej „telenoweli pobocznej” wiemy, że przez wprowadzanie kolejnych zmian w skali durowej, upodabniamy ją do skali molowej („zmiękczamy ją” = odmiana ‘miękka’). Jeśli więc dotychczasowe wiadomości masz opanowane, z minorem nie będziesz mieć większych problemów. Na dobrą sprawę jedyna różnica, z jaką się tu spotkamy, dotyczyć będzie nazw akordów, które już znamy. Rozprawmy się z tym raz a porządnie! odmiany minoru Trzy odmiany gam molowych dają pięć wariantów akordów głównych: Funkcje główne – jak już wiemy – stanowią punkt wyjścia w budowaniu i nazywaniu akordów pobocznych. II stopień w moll Akordy poboczne buduje się tu na tych samych zasadach, jakie poznaliśmy przy omówieniu majoru. Trójdźwięki II stopnia w pierwszej kolejności pochodzą od °S, a dopiero na końcu od +S (w odmianie doryckiej): trójdźwięki II stopnia w minorze Uważny czytelnik zwrócił zapewne uwagę, że w gamie molowej możemy zbudować dokładnie te same akordy na II stopniu, jakie znamy z tonacji durowej. Zmieniła się tylko kolejność pojawiania się tych akordów. Ponieważ S i °S są identyczne w C-dur i c-moll, akordy poboczne (analogicznie ich nazwy oraz tryb) też są identyczne. Oto porównanie: porównanie akordów II stopnia w dur i moll VII stopień w moll W podobny sposób – a więc równie łatwo – wyjaśnimy akordy VII stopnia: akordy VII stopnia w moll Obie dominanty, D i °D są identyczne w jednoimiennych tonacjach, C-dur i c-moll, i dlatego dają akordy identyczne co do nazwy oraz trybu: porównanie trójdźwięków VII stopnia w dur i moll III stopień w moll Do tej pory sprawy toczyły się płynnie; od teraz wymagać będą od nas większej czujności. Jak pamiętamy, toniki gam C-dur i c-moll różnią się jednym dźwiękiem, stąd akordy stopnia III i VI, budowane w majorze i minorze, będą nosiły inne nazwy. Akord III stopnia, choć ma dwa dźwięki wspólne z °T, oznaczamy wyłącznie jako DIII, bo próba przypisania mu funkcji °T wprowadzi mnóstwo nieścisłości nazewniczych (°TIII to es-g-b) trójdźwięki III stopnia w minorze Dysonujący zwiększony trójdźwięk III stopnia możemy przemianować na molowy, podwyższając chromatycznie jego prymę. Wprowadzamy tym samym dźwięk obcy gamie c-moll, e. Fakt podwyższenia zaznaczamy skrótem „podw.” albo strzałką skierowaną w górę (III↑): trójdźwięk na III stopniu podwyższonym Niestety, porównanie akordów III stopnia budowanych w dur i moll nie da nam rezultatów podobnych do stopnia II i VII. Większość akordów będzie się powtarzać (porównaj oznaczenia trybu nad akordami), ale będą nosiły różne nazwy (wszystkiemu „winna” jest tonika – różnica w rozmiarze tercji tegoż akordu). porównanie trójdźwięków III stopnia w minorze i majorze VI stopień w moll Akord VI stopnia może pełnić dwojaką funkcję: °T lub °S. W odmianie doryckiej akord VI stopnia najbardziej jest pokrewny +S, z którą ma dwa dźwięki wspólne. Używając odniesienia do durowej subdominanty wskazujemy już, że VI stopień jest podwyższony: akord VI stopnia w minorze Otrzymawszy w odmianie doryckiej trójdźwięk zwiększony, możemy uczynić zeń akord molowy, podwyższając jego kwintę, III stopień gamy: alterowane akordy VI stopnia Porównanie akordów VI stopnia w majorze i minorze przypominać będzie zestawienie dotyczące III stopnia – większość akordów będzie się pokrywać, choć będą nosić różne nazwy: porównanie VI stopnia w dur i moll podsumowanie, cz. III Poznaliśmy już wszystkie możliwe akordy do zbudowania w gamach durowych i molowych (i ich odmianach). Poniżej znajduje się pełne zestawienie tychże akordów: akordy poboczne Kluczem do osiągnięcia sukcesu w zakresie opanowania tego działu jest: biegła znajomość triady harmonicznej w odmianach świadomość, że tryb akordu nie określa funkcji (ta zależy od funkcji głównej) pamiętanie o uwzględnianiu w nazewnictwie podwyższanych i obniżanych stopni (np. DIII podw.) A co przed nami? Jesteśmy w zasadzie dopiero w połowie tematu – do tej pory omówiliśmy genezę, budowę i nazewnictwo akordów. Trzeba by teraz przejść do zagadnień techniczno-praktycznych: co dwoić? z czym łączyć? kiedy decydować się na użycie SII, a kiedy °SII? To jednak będzie możliwe dopiero po utrwaleniu dotychczasowych rozważań. W następnym odcinku podrzucę kilka materiałów do ćwiczeń. część IV, ostatnia Zdołaliśmy dotychczas omówić wszystką teorię: ogrom wiadomości, niuansów i istotnych szczegółów. Nadszedł czas na generalne podsumowanie oraz sprawdzenie wiedzy, czyli przejście do ćwiczeń praktycznych. Jak z nich efektywnie skorzystać? przygotowanie do ćwiczeń Harmonię trzeba słyszeć. Aby więc poznać brzmienie poszczególnych akordów pobocznych, polecam granie progresji niemodulującej, wznoszącej i opadającej, wraz z nazywaniem (wsłuchiwaniem się i zapamiętywaniem brzmienia) akordów poszczególnych stopni. Proponuję zacząć od prostego wzoru I-IV oraz I-V. Przechodząc do zadań pisemnych, otwiera się przed nami cała paleta przeróżnych ćwiczeń. Zanim zabierzemy się za oczywiste czterogłosowe zadania, w których możemy już (i powinniśmy!) wykorzystywać nie tylko funkcje główne, ale wszelkie poznane akordy, proponuję zacząć od spraw elementarnych. Ich celem jest oswojenie się z budową, nazwami i odczytywaniem funkcji z gotowych trójdźwięków. Dopiero opanowanie tej materii pozwoli z pożytkiem przejść do wykonania krótkich połączeń, a ostatecznie – dłuższych zadań pisemnych. Przykładowe ćwiczenia to: budowanie akordów pobocznych w konkretnej tonacji określanie ich roli (nazywanie funkcyjne) w danej tonacji zamiana nazwy funkcji na nazwy literowe (i odwrotnie) budowanie akordów pobocznych w konkretnej tonacji Jeżeli masz zbudować jakąś funkcję w danej tonacji, to: Zapisz znaki przykluczowe (!!!) = punkt bardzo ważny, bo dźwięki być może znajdą się we właściwym miejscu na pięciolinii, ale ostateczny rezultat rozminie się w szczegółach (co przekreśli wszelki wysiłek) Zacznij od znalezienia właściwego stopnia: będzie on prymą budowanego akordu Jeśli potrzeba, wprowadź tam konieczne zmiany (na przykład podwyższ lub obniż ten stopień) Dopisz tercję i kwintę: będą to diatoniczne dźwięki tej gamy Upewnij się, czy dopisane dźwięki zgadzają się z dźwiękami funkcji głównej, z którą akord posiada dźwięki wspólne (i od której przejmuje swą funkcję) przykład 1: Zbuduj °S5VI↓ w tonacji D-dur. przykład 2: Zbuduj SII w tonacji g-moll określanie funkcji gotowych akordów w konkretnej tonacji Aby nazwać akord poboczny (określić jego funkcję) w danej tonacji, musisz: Jeśli potrzeba, sprowadzić akord do postaci zasadniczej (czyli bez przewrotu) Znaleźć jego prymę i określić, który to stopień Znaleźć funkcję główną, z którą ten akord ma najwięcej dźwięków wspólnych Jeśli to akord III lub VI stopnia – zdecydować, którą z dwóch możliwych funkcji pełni Upewnić się, czy w określeniu akordu zawarte są wszelkie istotne szczegóły (np. „II obn.”, „z kwintą czystą” itp.) przykład 1: Jaką funkcję w tonacji F-dur pełni akord es-c-as? przykład 2: Jaką funkcję w tonacji h-moll pełni akord e-ais-c? zamiana funkcji na nazwę literową (i odwrotnie) To w zasadzie dwa poprzednie zadania, tyle że pozbawione „rysowania”; proces będzie wyglądał identycznie… przykład 1: Jaką funkcję pełni akord d-moll w tonacji Es-dur? dźwięk d (pryma d-moll) = VII stopień (niezmieniony, gamowłaściwy) akord VII st. pełni funkcję D; D w Es-dur to b-d-f d-moll = d-f-a (pasują dźwięki d i f) czyli jest to jakaś forma DVII w gamie Es-dur jest dźwięk as, a d-moll zawiera dźwięk a = będzie to więc D5VII (z kwintą czystą) przykład 2: Co jest akordem neapolitańskim w B-dur? akord neapolitański = °SII obn. II stopień w B-dur to dźwięk c; II obniżony = ces (będzie to pryma tego akordu) od dźwięku ces buduję akord z dźwięków gamy B-dur: ces-es-g sprawdzam, jakie dźwięki ma °S w B-dur: es-ges-b poprawiam zły dźwięk w akordzie: ces-es-ges i zamieniam dźwięki na literową nazwę akordu: Ces-dur mam wątpliwość co do nazwy (“dziwnie” brzmiącej): Ces-dur czy może H-dur? Skoro mam zbudować akord na II st. obniżonym, musi to być Ces-dur (H-dur to I st. podwyższony) zamiast podsumowania I tak oto przeszliśmy całą drogę w zakresie akordów pobocznych. Uzupełnieniem treści będą zasady dwojenia składników oraz wskazówki dotyczące następstw, zawarte w dziale PODSTAWY. Nie jest to jednak definitywny koniec: przygoda dopiero się zaczyna – jest nią harmoniczna praktyka… dokonaj samooceny – wykonaj ćwiczenia: odpowiedz na pytania: Na których stopniach budujemy pochodne subdominanty? O jaki interwał (w dół) różnią się prymy akordów głównych i ich pobocznych odpowiedników? Dlaczego w akordach pobocznych ich tryb nie pokrywa się z funkcją? Jak inaczej możemy nazwać akord DVII? Co oznacza cyfra „5” nad oznaczeniem, np. S5VI↓? Akordy których stopni są identyczne w jednoimiennej tonacji durowej i molowej? Ile jest form S budowanych na II stopniu? Wymień je. Akordy których stopni mogą pełnić po dwie różne funkcje? W tonacji C-dur pojawiło się następstwo akordów: e – F. Pierwszą funkcję możemy oznaczyć jako TIII lub DIII – którą wybierzesz i dlaczego? Jakiego trybu jest °DVII dowolnej tonacji? Jaki akord, chociaż miał po dwa dźwięki wspólne z T i D, mogliśmy oznaczyć wyłącznie jako D? Czy °S w A-dur i a-moll to ten sam akord? Połączenie których akordów nazywamy zwodniczym? Jaki błąd jest wyjątkowo dopuszczony w kadencji neapolitańskiej? Dlaczego? pobierz i wykonaj zadania kontrolne: elementarne ćwiczenia (8 stron) ćwiczenia standardowe (5 stron) dodatkowe zadania (o nieco wyższym poziomie trudności, 6 stron) powodzenia!

. 403 54 71 396 428 416 19 267

akord zbudowany z trzech dźwięków